Wat is een goede pengreep?

Bij het schrijven is het belangrijk dat je de vingers die de pen vasthouden goed kunt bewegen. Dat maakt dat je soepel en vloeiend kunt schrijven en dat je geen schrijfkramp krijgt. Zo’n pengreep wordt een rijpe pengreep genoemd. Op de basisschool kunnen de meeste kinderen van rond 7 jaar met een rijpe pengreep schrijven.

Peuters maken al hun eerste krassende tekeningen. Ze houden daarbij een potlood vaak in hun vuist vast en maken de kleurbeweging vanuit de schouder: de hele arm beweegt mee. In de kleutertijd verandert de pengreep, een potlood wordt steeds meer met de vingertoppen vastgehouden en de bewegingen worden kleiner. Een jonge kleuter kleurt een kleurplaat in met bewegingen vanuit de elleboog (als een ruitenwisser). Weer wat verder in de ontwikkeling kan een kleuter de onderarm stil laten liggen en worden de krassen gemaakt vanuit de pols. In al deze fases bewegen de vingers nog niet mee.

Je kunt de ontwikkeling naar een rijpe pengreep stimuleren door een kind in het verticale vlak te laten werken. Bijvoorbeeld met een krijtje op een schoolbord aan de muur. Of met wasco op een vel papier dat je op een deur of raam hebt geplakt. Je ziet dan dat een kind de pols iets achterover buigt en dat duim, wijsvinger en middelvinger meer vrijkomen en het krijtje vasthouden met de toppen.

In groep 2 leren veel kleuters ook een pengreep aan. Meestal is dit de “dynamische driepuntsgreep”. De toppen van duim en wijsvinger zijn tegenover elkaar op het potlood, het bovenste kootje van de middelvinger is eronder en het potlood rust op de zijkant hiervan. Het potlood wijst dan schuin naar achter en het rust in het zachte deel van de handpalm tussen duim en wijsvinger.

De ringvinger en de pink zijn gebogen, zodat de schrijfhand een stabiele zijkant heeft die over de tafel kan glijden bij het maken van schrijfpatronen. Met deze pengreep is het maken van vingerbewegingen voor alle lettersporen goed mogelijk.

Naast de dynamische driepuntsgreep zijn er nog een paar grepen die heel geschikt zijn om mee te schrijven. In het boek FIJN! vind je hier meer informatie over.